Nane bitkisi gaz giderici, antispazmodik ve antiseptik özelliklerinden dolayı yüzyıllardır kullanılmaktadır. Mentha türlerinin çiçekli toprak üstü kısımları, mikrop öldürücü özellikleri nedeniyle geleneksel olarak kullanılır. Uçucu yağın romatizma ve kas ağrılarını azaltmak ve adet kramplarını hafifletmek için kullanımı bulunmaktadır. Mide bulantısı, mide ekşimesi, şişkinlik ve kramp gibi sindirim problemlerinde de rahatlama sağlayabilir. Antimikrobiyal, antioksidan ve böcek kovucu, kaşıntı önleyici, antiseptik özellikler sergiler. Lokal anestezik preparatlarda kullanılır. Yağı sakız, gargara, sigara, diş macunu, diş preparatları ve ilaçlarda aroma verici olarak yaygın şekilde kullanılmaktadır. Ayrıca öksürük ve soğuk algınlığı müstahzarlarına bir bileşen olarak eklenir.
NANE NERELERDE YETİŞİR?
Nane; Avrupa, Asya, Kuzey Amerika ve Avustralya’nın ılıman bölgelerinde geniş çapta yetiştirilmektedir. Türkiye'de her yerde yetişen ve yetiştirilebilen bir bitkidir.
NANENİN KULLANIM ALANLARI VE SAĞLIK ÜZERİNE ETKİLERİ NELERDİR?
Nane bitkisi gaz giderici, antispazmodik ve antiseptik özelliklerinden dolayı yüzyıllardır kullanılmaktadır. Mentha türlerinin çiçekli toprak üstü kısımları, mikrop öldürücü özellikleri nedeniyle geleneksel olarak kullanılır. Uçucu yağlar gıda bileşeni, kozmetik, farmasötik madde olarak kullanılmaktadır. M. × piperita’nın yaprakları, tat ve dekoratif görünüm sağlamak için mutfaklarda kullanılmaktadır. Bu tür aromaterapide ferahlatıcı ve koku verici olarak topikal preparatların içeriğinde bulunur. Türün uçucu yağından elde edilen topikal preparatlar iltihaplanma ve tahriş tedavisinde kullanılır. Uçucu yağın romatizma ve kas ağrılarını azaltmak ve adet kramplarını hafifletmek için kullanımı bulunmaktadır. Mide bulantısı, mide ekşimesi, şişkinlik ve kramp gibi sindirim problemlerinde de rahatlama sağlayabilir. Yağın ana bileşeni olan menthol çok güçlü, ferahlatıcı bir kokuya sahiptir. Antimikrobiyal, antioksidan ve böcek kovucu, kaşıntı önleyici, antiseptik özellikler sergiler. Lokal anestezik preparatlarda kullanılır. Yağı sakız, gargara, sigara, diş macunu, diş preparatları ve ilaçlarda aroma verici olarak yaygın şekilde kullanılmaktadır. Ayrıca öksürük ve soğuk algınlığı müstahzarlarına bir bileşen olarak eklenir. Canlandırıcı ve ferahlatıcı özellikleri nedeniyle nane yağı şampuan, sabun, deodorant, losyon, dudak kremi gibi kişisel bakım ve kozmetik ürünlerine eklenmektedir.
NANENİN MUTFAKTA VE GIDA ENDÜSTRİSİNDE KULLANIMI
Gıda endüstrisinde, Mentha türleri öncelikle yiyecek ve içeceklerde aroma maddeleri olarak kullanılmaktadır. Nane türlerinin taze yaprakları ve dalları içeceklere eklenebilir. Ferahlatıcı bir çay hazırlamak için kullanılır. Ayrıca dondurma, çikolata, diğer tatlılar, çorbalar, salatalar, peynir ve ekmek gibi çiğ ve işlenmiş gıdalarda aroma maddesi olarak yaygın şekilde kullanılmaktadır. Kurutulmuş ve taze yaprakları bazı yemeklerde baharat olarak kullanılır.
Şarap ve soslara tatlandırma amaçlı eklenir. Nane yağı alkollü likörlerde aroma maddesi olarak kullanılır. M. × piperita yaprakları baharat ve çay olarak kullanımının yanı sıra tatlandırıcıların, sebze yemekleri, köri, nane turşusu, salata sosları, çorbalar, tatlılar, meyve suları ve şekerleme ürünlerinin bir parçasıdır. M. spicata Hint ve İtalyan mutfağında sıklıkla kullanılır ve genellikle balık ve kabuklu deniz ürünleri tabaklarına pişirmeden önce veya pişirdikten sonra taze veya kurutulmuş olarak eklenir.
